Już Demokryt twierdził, że Droga Mleczna złożona jest z niepoliczalnej ilości gwiazd, których nie sposób rozpoznać gołym okiem. Pierwszym nowożytnym astronomem, któremu udało się ten fakt zaobserwować, był Galileo Galilei.
Galileusz dokonał swojej fascynującej obserwacji w 1609 roku i to za pomocą skonstruowanej przez siebie lunety. Jakie jeszcze ciekawostki o Drodze Mlecznej warto znać?
Nazwa Droga Mleczna wywodzi się ze starożytnego języka greckiego (galaxias kyklos) i stanowi opis tego zjawiska obserwowanego na nocnym firmamencie z Ziemi i przypominającego pociągnięcie pędzlem nierównomiernego mlecznego paska na niebie.
Drogę Mleczną zalicza się do galaktyk spiralnych z poprzeczką (SBbc). Posiada ona jądro galaktyki (prawdopodobnie z czarną dziurą), kilka ramion spiralnych (powyżej trzech) i strukturę zwaną poprzeczką, leżącą w płaszczyźnie dysku galaktycznego.
Droga Mleczna wchodzi w skład gromady galaktyk zwanej Układem Lokalnym. Zalicza się do niego, wraz z naszym układem gwiezdnym, 35 innych galaktyk w tym m.in. galaktykę Andromedy, Wielki i Mały Obłok Magellana czy Trójkąt M33.
Najbliższym sąsiadem Drogi Mlecznej jest galaktyka karłowata Wielki Pies. Jest ona odległa od centrum naszej galaktyki o ok. 42000 lat świetlnych.
Ponieważ z półkuli północnej patrzymy na obrzeża Drogi Mlecznej, jej intensywność jest znacznie mniejsza w porównaniu z półkulą południową. Z półkuli południowej jest widoczne jaśniejsze centrum galaktyki ze znacznie większą ilością gwiazd.
Poznanie naszej własnej galaktyki jest dla nas trudniejsze niż sąsiednich galaktyk w związku z naszym położeniem na skraju Drogi Mlecznej. Materia galaktyczna przesłania nam wgląd w różne „zakątki” naszej galaktyki. Częściowo udaje nam się pokonywać te bariery przy pomocy radioteleskopów i teleskopów podczerwonych.
Aby podelektować się widokiem Drogi Mlecznej w pełnej krasie, musimy udać się w pobliże równika – do Afryki. Nie oznacza to jednak, że mieszkając w Polsce, jesteśmy na przegranej pozycji. Warto jednak wybrać się w tym celu na południowe krańce kraju. Od marca do października Drogę Mleczną możemy podziwiać w Polsce we wszystkie bezchmurne noce. Wiosną przed świtem, a od połowy lata do jesieni – po zachodzie słońca.
Droga Mleczna otoczona jest tzw. halo, zwanym także ośrodkiem okołogalaktycznym złożonym z gazów. Dostarczana jest do niego materia wyrzucana przez tworzące się i rozpadające gwiazdy.
Galaktyki Andromeda i Droga Mleczna poruszają się z prędkością ok. 120 km/s w kierunku siebie i za około 3 miliardy lat zderzą się ze sobą, tworząc jedną, nową, większą galaktykę.
Zdj. główne: Denis Degioanni/unsplash.com
