Wielu ludzi mówi “Mam depresję”, podczas gdy w rzeczywistości mają na myśli “Mam dość, bo pokłóciłem się z partnerką, nie zdałem egzaminu, straciłem pracę itd.”
Te wzloty i upadki są normalne, większość ludzi dość szybko dochodzi do siebie. W przypadku prawdziwej depresji codziennie masz zły nastrój. Mogą mu towarzyszyć inne objawy, niekiedy na tyle poważne, że utrudniają normalną aktywność. Jeśli czujesz się przygnębiony przynajmniej od dwóch tygodni, porozmawiaj z psychologiem!
Dokładna przyczyna nie jest znana. Warto podkreślić, że każdy z nas jest narażony na depresję. Niektóre osoby są mniej podatne, podczas gdy u innych choroba może się rozwinąć bez wyraźnego powodu.
Epizod depresji może mieć podłoże genetyczne. Niekiedy wywołany jest problemem w związku, utratą pracy, rozstaniem z bliską osobą, chorobą. Jak pokazują badania, kobiety częściej zapadają na depresję niż mężczyźni. Narażone są na nią szczególnie po porodzie lub menopauzie.
Ludzie starsi są bardziej narażeni na depresję. Ponadto istnieją dowody, że w grupie ryzyka znajdują się osoby w trudnej sytuacji społecznej lub ekonomicznej. Wysoki stopień dziedziczenia (około 40%) występuje, gdy krewni pierwszego stopnia (rodzice/rodzeństwo/dzieci) cierpią na depresję.
Lekarz poprosi Cię o opisanie objawów i historii choroby. Prawdopodobnie zapyta, czy Ty lub ktoś z Twojej rodziny cierpiał na depresję albo inne problemy ze zdrowiem psychicznym. Być może poprosi Cię o wypełnienie kwestionariusza przesiewowego. Objawy są czasami spowodowane innymi dolegliwościami.
Dobra wiadomość jest taka, że istnieje wiele dostępnych opcji leczenia depresji. Nie zniechęcaj się, jeśli zaczniesz przyjmować środek przeciwdepresyjny i wydaje się, że nie działa. W niektórych przypadkach terapia może trwać 4-8 tygodni lub dłużej, zanim zacznie przynosić efekty.
Depresja wywołuje szereg różnych objawów. U każdego może przebiegać nieco inaczej. Zazwyczaj skutkuje poczuciem beznadziejności, smutkiem, utratą zainteresowania rzeczami, które wcześniej sprawiały radość. Niekiedy może jej towarzyszyć uczucie lęku, ciągłe zmęczenie, kłopoty ze snem, spadek libido, utrata apetytu, ból. Wyróżniamy trzy stopnie nasilenia depresji: łagodną, umiarkowaną lub ciężką.
Objawy muszą trwać co najmniej dwa tygodnie i wpłynąć na sposób funkcjonowania, aby można było rozpoznać depresję kliniczną.
Depresja i smutek mają wiele tych samych cech, dlatego trudno jest je rozróżnić. Warto jednak podkreślić, że różnią się pod wieloma ważnymi względami. Depresja to choroba. Smutek jest całkowicie naturalną reakcją, np. na stratę. Prędzej czy później uporasz się z trudną sytuacją i z nadzieją będziesz patrzeć na przyszłość. Osoby z depresją odczuwają uporczywy smutek, mają trudności z pozytywnym nastawieniem do życia i nic ich nie cieszy. W żałobie utrzymuje się zwykle wysokie poczucie własnej wartości. Z kolei osoby cierpiące na ciężką depresję mogą czuć się bezwartościowe.
Chemia mózgu może zwiększyć ryzyko depresji i wpływa na jej leczenie. Z pomocą przychodzą środki przeciwdepresyjne, które pomagają zmodyfikować działanie układu nerwowego. Mogą przynieść pewną poprawę w ciągu 1-2 tygodni stosowania, ale maksymalne korzyści osiąga się po dwóch-trzech miesiącach. Jeśli po kilku tygodniach pacjent odczuwa niewielką poprawę lub jej brak, psychiatra może zmienić dawkę lub zastąpić lek innym. W niektórych sytuacjach pomocne są inne środki psychotropowe.
Psychiatrzy zwykle zalecają pacjentom dalsze przyjmowanie leków przez sześć miesięcy lub dłużej po ustąpieniu objawów. Mogą zasugerować długoterminowe leczenie podtrzymujące, aby zmniejszyć ryzyko nawrotów.
Innym rodzajem leczenia jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT). Pomaga ona zrozumieć Twoje myśli i zachowania oraz wpływ, jaki wywierają na Ciebie. Częściowo polega na uznaniu, że wydarzenia z przeszłości odegrały rolę w tym, kim jesteś. Terapia koncentruje się na zmianie tego, jak się czujesz i zachowujesz teraz. Pozwala przezwyciężyć negatywne myśli. Może na przykład pomóc w pokonaniu poczucia beznadziei. Zazwyczaj składa się z sześciu-ośmiu sesji.
Jeśli podejrzewasz u siebie depresję, koniecznie wybierz się do lekarza. Pamiętaj, że im szybciej zaczniesz szukać pomocy, tym lepiej.
Fot. Andrew Neel/Pexels
