Czym jest zaćmienie Księżyca?

Zaćmienie Księżyca to zjawisko, które zawsze wzbudza wiele emocji i możemy je oglądać naprawdę rzadko. Procesy zachodzące na niebie od zawsze fascynują ludzi i zapierają dech w piersiach. Niebo jest jednym z najpiękniejszych widoków, jakie oferuje nam wszechświat, niezależnie od pory dnia. Nic więc dziwnego, że tak bardzo interesujemy się wszelkimi zjawiskami, które można na nim obserwować. 

Zaćmienie Księżyca – co to takiego?

Księżyc to naturalny satelita Ziemi, nieposiadający własnego światła. Światło, które widzimy nocną na niebie to odbicie Księżyca od powierzchni światła słonecznego. W zależności od sytuacji, w której satelita zwraca się w kierunku światła, wyróżniamy jego dwie fazy – nów, kiedy jedna jego strona pogrążona jest w mroku, lub pełnię, kiedy widzimy go w pełnej krasie. Pomiędzy obiema fazami mija 29,5 doby, czyli tzw. miesiąc synodyczny.

Zaćmieniem Księżyca nazywamy zjawisko, podczas którego Księżyc wchodzi w cień Ziemi. Dzieje się tak, gdy Ziemia, Słońce i Księżyc ustawiają się w tej samej linii. Zjawisko to można obserwować jedynie przez kilkadziesiąt minut. Warto wspomnieć, że zjawisko to, zachodzi tylko podczas pełni i występuje rzadziej, niż zaćmienie Słońca. W zależności od tego, jak pada cień rzucany na Księżyc przez Ziemię, wyróżniamy 3 fazy zaćmienia:

1. Całkowite zaćmienie, gdy cała powierzchnia Księżyca znajduje się w cieniu Ziemi. W tej sytuacji naszym oczom ukazuje się najczęściej czerwony, pomarańczowy lub brunatno-szary owal, któremu kolor nadaje ziemska atmosfera.
2. Częściowe zaćmienie, kiedy tylko jedną część Księżyca przysłania cień Ziemi. Efekt  wizualny, jest taki sam, jak przy zaćmieniu całkowitym, jednak widoczny tylko po jednej stronie naturalnego satelity.
3. Półcieniowe zaćmienie, kiedy Księżyc wchodzi tylko w słaby półcień Ziemi, widoczne jako lekkie pociemnienie brzegowe satelity.

Jak często występuje zaćmienie Księżyca?

Zaćmienie Księżyca występuje rzadko, jak zostało już wcześniej wspomniane. To wyjątkowe zjawisko możemy obserwować zaledwie 3 razy do roku, jednak nie jest to również sprawa przesądzona. Zdarzają się takie lata, kiedy zaćmienie wystąpi tylko raz, a nawet w ogóle. Warto wiedzieć, że nie każde zaćmienie Księżyca będzie widoczne z każdego miejsca na Ziemi, więc zdarzają się i takie sytuacje, w których mimo trwania tego zjawiska, nie jesteśmy w stanie go dostrzec.

Ostatnie widoczne dla oka zaćmienie Księżyca miało miejsce 27 lipca 2018 roku i było to jedno, z najdłużej trwających zaćmień od 100 lat. Tarcza Księżyca była wyjątkowo dobrze widoczna i przybrała czerwony kolor. Efekt był zdumiewający! Na kolejne takie zaćmienie, przyjdzie nam czekać aż do 2123 roku! W 2019 roku wystąpiły 2 zaćmienia – 21 stycznia jedno, a kolejne 16 lipca. Niestety, w 2020 roku, nie przewiduje się żadnego. 

Jak przygotować się do zaćmienia Księżyca?

Jeśli pragniemy obserwować to piękne i wyjątkowe zjawisko, warto znaleźć odpowiednie miejsce do obserwacji. Spokojne, ciemne i z dala od miejskich świateł, które nie sprzyjają obserwowaniu nieba. Najlepiej udać się gdzieś za miasto. Ważne, aby sprawdzić pogodę. Może i nie mamy wpływu na zachmurzenie, ale zazwyczaj w prognozie pogody podają, kiedy i o której zachmurzenie jest największe. W momencie, w którym chmur na niebie będzie najmniej, należy wybrać się na obserwowanie zaćmienia. Mamy wtedy pewność, że uda nam się zobaczyć zjawisko w pełnej krasie. Jeśli chodzi o sprzęt, nie jest on potrzeby, bo większość zaćmień widać gołym okiem. Jednak jeśli zależy nam na najlepszym widoku, można wyposażyć się w teleskop czy lunetę. 

Fot. Kerry Barbour/Pixabay