Człowiek

Dlaczego jedne rzeczy pamiętamy, a inne nie? Sprawdź, jak działa ludzka pamięć

Potrzebujesz ok. 4 min. aby przeczytać ten wpis
Dlaczego jedne rzeczy pamiętamy, a inne nie? Sprawdź, jak działa ludzka pamięć

Pierwszy płacz dziecka, smak szarlotki, zapach morskiej bryzy – to wspomnienia, które dodają Ci pewności siebie. To one sprawiają, że czujesz się komfortowo w towarzystwie przyjaciół i w ulubionym miejscu. Wiążą przeszłość z teraźniejszością, wpływając na Twoją osobowość. 

Kodowanie informacji w pamięci 

Kodowanie to pierwszy krok do tworzenia pamięci. To zjawisko biologicznie zakorzenione w umyśle, które zaczyna się od percepcji. Weźmy na przykład pod uwagę wspomnienie pierwszej osoby, w której się zakochałeś. Kiedy ją spotkałeś, Twój wzrok prawdopodobnie zarejestrował cechy fizyczne, takie jak kolor oczu i włosów. Zwróciłeś też uwagę na jej śmiech, zapach perfum lub wody kolońskiej. Dotyk ukochanej osoby z pewnością sprawił Ci przyjemność. Każde z tych oddzielnych wrażeń wędrowało do części mózgu zwanej hipokampem, która łączyła percepcję w jedno doświadczenie. Eksperci uważają, że hipokamp wraz z korą czołową analizują różne bodźce sensoryczne i decydują, czy warto je zapamiętać. Poszczególne fragmenty informacji są następnie przechowywane w rozmaitych częściach mózgu. Naukowcy nie odkryli jeszcze, w jaki sposób zostają zidentyfikowane i odzyskane, by stworzyć spójną pamięć.

Pamięć sensoryczna 

Istnieją trzy typy pamięci, które działają w określony sposób, ale nadal współpracują w procesie zapamiętywania. Można je postrzegać jako kroki niezbędne do stworzenia pamięci długotrwałej.  

Pamięć sensoryczna rejestruje ogromne ilości informacji o środowisku w bardzo krótkim czasie. Pozwala zachować informacje, które otrzymujesz poprzez zmysły po zakończeniu pierwotnego bodźca. Działa jako bufor dla bodźców dostarczanych przez zmysł słuchu, wzroku, węchu, dotyku i smaku. Umożliwia zapamiętywanie bardzo szczegółowych danych, ale tylko przez kilka milisekund. Dzięki niej przypomnisz sobie bardzo szczegółowe informacje o złożonym bodźcu bezpośrednio po jego prezentacji. Nie występuje tutaj żadna manipulacja napływającymi danymi, ponieważ są szybko przechowywane do pamięci sensorycznej. 

Naukowcy twierdzą, że istnieje podtyp pamięci sensorycznej dla każdego z pięciu zmysłów (dotyku, smaku, wzroku, węchu i słuchu). Warto jednak pamiętać, że tylko trzy zostały dogłębnie zbadane: echoiczna, ikoniczna i dotykowa.

Memorize Academy – How to Memorize Fast and Easily

Pamięć krótkotrwała

Działa jak notatnik do tymczasowego przywoływania przetwarzanych informacji. Co ważne, ma ograniczoną pojemność. Warto tutaj wspomnieć o kilku kluczowych terminach. Porcjowanie polega na dzieleniu informacji na mniejsze części w celu przyspieszenia i ułatwienia czytania oraz rozumienia. Wspomniane wcześniej kodowanie pozwala przekształcić dane w konstrukcję przechowywaną w mózgu. Z kolei konsolidacja stabilizuje ślad pamięci po jego początkowym przejęciu.

Pamięć krótkotrwała, w przeciwieństwie do sensorycznej, pozwala na tymczasowe przechowywanie zgromadzonych informacji. Zależy to jednak od świadomego wysiłku osoby. Na przykład, aby zrozumieć konkretne zdanie, musisz pamiętać to, co było na początku, czytając resztę. 

Pamięć robocza

Chociaż wspomniany termin jest często używany jako synonim “pamięci krótkotrwałej”, w rzeczywistości różni się od niej. Przechowuje tymczasowo dane w umyśle, którymi można manipulować. Model pamięci roboczej opracowany przez Baddeleya i Hitcha w 1974 jest obecnie najczęściej akceptowaną teorią na jej temat. Zawiera pętlę fenologiczną, która zachowuje dane werbalne. Oprócz niej ma wizualno-przestrzenny notatnik do kontrolowania danych wizualnych oraz centralny menedżer, który skupia uwagę na wspomnianych danych. 

Pamięć długotrwała

Teoretycznie ma nieograniczoną pojemność. Informacja może w niej pozostać przez nieokreślony czas, niekiedy przez całe życie. Wspomnienia długoterminowe można podzielić na jawne i ukryte. Te pierwsze obejmują fakty, koncepcje i zdarzenia, które należy świadomie przywoływać. Mogą być semantyczne (abstrakcyjne, oparte na faktach) lub epizodyczne (oparte na określonym wydarzeniu). Z kolei ukryte wspomnienia obejmują procedury wypełniania czynności motorycznych. To ostatni, półtrwały etap pamięci. Nazywana jest czasami pamięcią referencyjną, ponieważ wykonując niemal każde zadanie, musisz odwoływać się do znajdujących się w niej informacji.

Fot. hainguyenrp/Pixabay

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*