Kosmos

15 ciekawostek o Księżycu. Czy znasz je wszystkie?

Potrzebujesz ok. 6 min. aby przeczytać ten wpis
15 ciekawostek o Księżycu. Czy znasz je wszystkie?

Od zarania dziejów Księżyc jest bohaterem legend, mitów i przesądów. Tajemniczy i pociągający. Przez stulecia stanowił zagadkę dla ludzkości. Co warto o nim wiedzieć?

Księżyc jest jedynym naturalnym satelitą Ziemi. W Układzie Słonecznym jest piątym co do wielkości ciałem niebieskim tego typu. Odległość od środka Ziemi do środka Księżyca wynosi około 384 399 km. Księżyc kręci się wokół Ziemi. Pełen obieg zajmuje mu nieco ponad 27 dni. Ten okres nazywany jest fachowo miesiącem synodycznym. Cykliczne zmiany w układzie na linii Ziemia-Księżyc-Słońce skutkują występowaniem faz Księżyca. Pojawiają się one w cyklach 29,53-dniowych. Mówimy wówczas o cyklu zwanym miesiącem synodycznym. 

Pierwsi ludzie na powierzchni Księżyca

Podróż na Księżyc była marzeniem wielu ludzi przez wiele dekad. Zaszczytu bycia pierwszym człowiekiem na Księżycu doświadczył Neil Armstrong, który 20 lipca 1969 roku wylądował na jego powierzchni. Na pokładzie statku kosmicznego Apollo 11 znajdowali się również Buzz Aldrin – pilot modułu księżycowego oraz pilot modułu dowodzenia Michael Collins. Do tej pory na powierzchni księżyca stanęło zaledwie 12 astronautów.

Powstanie Księżyca

Teorii na temat powstania Księżyca jest kilka. Badacze szacują, że uformował się on około 4,527 miliarda lat temu. Oznacza to, że jest około 30-50 milionów lat młodszy niż Układ Słoneczny. Początkowo sądzono, że Księżyc powstał na skutek oderwania się fragmentu skorupy ziemskiej. W miejscu „dziury” pojawić miał się Ocen Spokojny, a oderwany fragment Ziemi miał tworzyć Księżyc.

Obecnie najbardziej prawdopodobną teorią jest ta mówiąca o wielkim zderzeniu. Do zderzenia doszło pomiędzy proto-Ziemią a ciałem wielkości Marsa. Miało wyzwolić to taką ilość energii, która wystarczyła do wyrzucenia odpowiedniej ilości materii na orbitę okołoziemską. Wspomniana materia miała być budulcem, z którego uformował się Księżyc. Jaka jest prawda? Na tym etapie badań naukowych nie można tego stwierdzić.

Dark side of the Moon

Tytułowa „ciemna strona Księżyca” nie istnieje. Z Ziemi widzimy tylko jedną część. Jednak wynika to po prostu z naszej perspektywy. W rzeczywistości Słońce oświetla Księżyc jednakowo z każdej strony.

Oddalanie się od Ziemi

Kolejną ciekawostką jest fakt, że z każdym rokiem Księżyc stopniowo, ale regularnie oddala się od naszej planety. Szacuje się, że każdego roku jest to około 3,8-centymetrowa ucieczka. Proces oddalania od Ziemi ma trwać jeszcze 50 mld lat. Po upływie tego czasu orbitowanie Księżyca wokół Ziemi ma trwać 47 dni, czyli 20 więcej niż dziś.

Księżyc mógł zniknąć podczas zimnej wojny

Podczas trwania zimnej wojny Księżyc mógł zostać zniszczony. USA miały pomysł, aby zrzucić na niego bombę atomową. Miało to być manifestacją siły i pokazem zbrojeń. Na szczęście prezydent odszedł od tego pomysłu, dzięki czemu nadal możemy obserwować Księżyc na niebie.

Zaćmienia Księżyca

Zaćmienia to zjawiska, które niegdyś wywoływały lęk. Były utożsamiane z nieszczęściem i gniewem bogów. Zjawisko to występuje, gdy Słońce, Ziemia i Księżyc znajdą się w jednej linii. Do zaćmień Księżyca dochodzi podczas pełni. Ziemia znajduje się wówczas pomiędzy Księżycem a Słońcem.

Fot. Mark Tegethoff/Unsplash

Księżyc – faza

Fazy Księżyca to oglądane z naszej ziemskiej perspektywy części Księżyca oświetlane przez Słońce. Słońce zawsze poza zaćmieniem oświetla jedynie połowę powierzchni Księżyca. Patrząc na Księżyc każdego wieczoru, widzimy więc tę połówkę pod różnymi kątami. Wynika to ze zmian położenia względem siebie Słońca, Ziemi i Księżyca. Fazy Księżyca to: nów, kwadra pierwsza, pełnia, ostatnia kwadra.

Księżyc w nowiu to początek miesiąca

O nowiu mówimy kiedy Księżyc znajduje się pomiędzy Słońcem a Ziemią – jest w koniunkcji ze Słońcem, patrząc z ziemskiej perspektywy. Nów to dosłownie „nowy księżyc”. Ten moment uważany jest w wielu kulturach za początek miesiąca. Takie księżycowe kryterium stosują m.in. muzułmanie, żydzi, czy chińscy buddyści.

Księżyc – powierzchnia 

Na powierzchni Księżyca zalega tzw. pył księżycowy. Astronauci twierdzą, że ma on zapach prochu strzelniczego. Co więcej, jego obecność jest dość dokuczliwa dla człowieka. U pierwszych ludzi na Księżycu wywołał on księżycowy katar.

Co można znaleźć na Księżycu?

Pierwszą zadziwiającą informacją jest to, że na Księżycu znajdziemy Internet. Łącze o prędkości 19 Mbps. Po astronautach na Księżycu zostały także flagi oraz odciski stóp. Ślady mogą pozostać tam nawet kilka milionów lat.

Księżyc na Ziemi

Każda z załóg przywiozła ze sobą na Ziemię fragmenty Księżyca. W charakterze dowodów, pamiątki i próbek badawczych. W sumie na naszej planecie znajduje się około 385 kg Księżyca.

Statki kosmiczne w prymitywnej technologii

Dla porównania współczesna pamięć USB oraz posiadany w kieszeni telefon komórkowy mają znacznie lepszą moc obliczeniową niż każdy ze statków, który wylądował na powierzchni Księżyca.

Księżyc wpływa na sen

Naukowcy z Uniwersytetu w Bazylei w Szwajcarii udowodnili, że pełnia Księżyca ma wpływ na sen człowieka. Jakość snu zdecydowanie się pogarsza, spada poziom melatoniny, wydłuża się proces zasypiania.

Księżyc – kształt

Księżyc nie jest okrągły. Jego kształt bardziej zbliżony jest do elipsy. Porównać możemy go też do jajka.

Księżyc – jaki ma wpływ na długość dni na Ziemi?

Gdyby nie istnienie Księżyca, dzień na Ziemi trwałby zaledwie 6 godzin. Dzięki odbijaniu promieni słonecznych możemy cieszyć się dniem znacznie dłużej.

Zdjęcie główne: Clyde He/Unsplash

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*