Układ trawienny, zwany inaczej pokarmowym, to fascynujący mikroświat ukryty w każdym z nas. Pozwala na rozdrabnianie potraw, ich bezlitosne trawienie, wchłanianie oraz wydalanie resztek, które nie uległy strawieniu. Biorą w tym udział poszczególne narządy, których właściwości pozwalają na sprawną pracę całego układu. Poznajmy najbardziej intrygujące ciekawostki dotyczące naszego układu trawiennego.
Układ trawienny człowieka zaczyna działać już w momencie kiedy widzimy i czujemy zapach jedzenia. A potem w ustach swój pierwszy atak zaczyna ślina. Każdy człowiek produkuje 1,5 litra tego enzymu na dobę.
Ta sama ślina pomaga nam sprawnie przełykać pokarmy i jako pierwsza wyłapuje poszczególne bakterie w potrawach.
Niesamowitą właściwością śliny jest obecność w niej opiorfiny, która jest wielokrotnie silniejsza niż sama morfina! Ślina posiada jej wystarczająco mało, abyśmy nie ulegli odurzeniu, ale wystarczająco dużo, aby znieczulić rany w jamie ustnej.
Każdy człowiek produkuje około 37 800 litrów śliny przez całe życie! Z kolei żołądek produkuje do 2 litrów kwasu chlorowodorowego dziennie.
Przełyk ma około 25 cm długości, a mimo to stały pokarm przechodzi przez niego w czasie około 6 sekund. Pokarm płynny jeszcze szybciej – wystarczy mu 1 sekunda.
Kwas rozpuszczający nawet metal? Tak, mamy go w sobie! Kwas żołądkowy to wyjątkowo niszczycielska substancja, która doskonale radzi sobie ze spożytym pokarmem. Na szczęście nie jest groźny dla naszego żołądka. A wszystko dzięki temu, że w nabłonku żołądka co minutę ulega wymianie około 500 tysięcy komórek. Sam żołądek może mieć pojemność 1–3 litrów. Większe liczby dotyczą jedynie osób otyłych.
Obliczono, że układ trawienny zajmuje się pojedynczym daniem od 2 do 4 dni. Wszystko zależy od ilości i tego jak szybko nasz organizm zacznie trawić dany pokarm. Co ciekawe, dzięki przełykowi pokarm nie wpada do żołądka w całości, niczym wrzucony w ciemny tunel. Przełyk działa tak, że do żołądka wpada około 20 ml pokarmu, tak aby enzymy trawienne jak najlepiej poradziły sobie z jego przyjęciem.
Proces wchłaniania pokarmu zaczyna się w jelicie cienkim. Jego pierwszy odcinek, zwany dwunastnicą, pozwala na dalsze trawienie oraz na sprawną absorpcję składników pokarmowych, które stanowią część naszego pożywienia. Jelito cienkie to również fascynujący organ ze względu na swoją długość. To nie żart, jego długość sięga 6 metrów, co sprawia, że jest najdłuższą częścią układu trawiennego.
Jelito cienkie daje nam jasny sygnał, kiedy udaje mu się zakończyć trawienie. Wtedy właśnie rozlega się ten charakterystyczny dźwięk opisywany jako „burczenie w brzuchu”. Nie jest to burczenie żołądka, a właśnie jelita cienkiego, które informuje nas, że ma ochotę na więcej!
W końcu nasz pokarm trafia do jelita grubego. I nawet tutaj zachodzą bardzo ważne procesy trawienne. Jelito grube to królestwo miliarda symbiotycznych drobnoustrojów, które sprawnie trawią resztki niestrawionego pokarmu. To tutaj także absorbowane są woda oraz składniki mineralne z płynnych produktów trawienia, które nie uległy wchłonięciu. Na koniec niepotrzebne resztki są przez nas wydalane na zewnątrz.
Zdjęcie główne: Kalim/Adobe Stock
