Anatomia oraz funkcje serca są bardzo ciekawymi tematami dla lekarzy, głównie kardiologów. Fakty o sercu mogą zaskoczyć również Ciebie! Sprawdź, jak działa serce człowieka oraz czemu jest tak ważne dla naszego organizmu.
Ten organ pojawia się pomiędzy 2 a 3 tygodniem ciąży. Tylko w ciągu jednej minuty serce pompuje kilka litrów krwi. Przy każdym skurczu wyrzuca do aorty około 70 ml krwi. Jest najważniejszą częścią ciała człowieka, ponieważ dostarcza tlen do każdej komórki. Dzięki niemu również do organów tłoczona jest krew, za pomocą której transportowane są niezbędne składniki odżywcze. Przez całe nasze życie serce kurczy się aż 2,5 miliarda razy i przepompowuje 173 milionów krwi. Pojedynczy cykl serca, czyli jego kurczenie się i rozkurczanie, trwa jedynie 0,8 s.
W bardzo ekstremalnych warunkach serce można przeszczepiać. Dawcą może być osoba, która za życia wyraziła zgodę na pobranie organów do przeszczepu. Taka operacja jest wyjątkowo skomplikowana, ale daje możliwość dłuższego życia osobom chorującym na serce lub po rozległych zawałach. Pierwszą udaną transplantację przeprowadził w 1985 roku Zbigniew Religa. Po wielogodzinnej operacji pacjent nie tylko się przebudził, ale również mógł cieszyć się zdrowiem przez kolejne lata. Dziś przeprowadza się nawet tysiąc transplantacji rocznie, również u dzieci. Życie pacjentów po przeszczepach wydłuża się nawet o 30 lat.
Ludzkie serce nie jest dużym narządem, co może nieco zaskakiwać ze względu na fakt, iż wykonuje iście heroiczną pracę. U kobiet serce waży maksymalnie 280 g, mężczyźni z kolei mają większe serca – ważą do 350 g. Ten sam organ u płetwala błękitnego waży nawet 700 kg.
Serce człowieka składa się z czterech jam – dwóch przedsionków i dwóch komór. W przedsionku prawym znajdują się żyła główna górna oraz dolna i zatoka wieńcowa, do której uchodzą żyły duże i średnie serca. Komora prawa ma kształt półksiężyca i pompuje krew pod mniejszym ciśnieniem niż komora lewa. Przedsionek lewy zawiera żyły płucne: górną lewą i prawą, a także dolną lewą i prawą. Komora lewa posiada ściany o grubości 15 mm i ma kształt stożka. Z niej krew przepływa do tętnicy głównej. Z kolei ta pochodząca z aorty zaopatruje w substancje odżywcze inne organy w ciele człowieka.
Według naukowców serce może działać bez przeszkód nawet ponad 100 lat. Oczywiście na jego kondycję wpływa wiele czynników, takich jak przebyte choroby, dieta, aktywność fizyczna, budowa anatomiczna, uwarunkowania genetyczne. Lekarze kardiolodzy podkreślają jednak, jak ogromne znaczenie na kondycję naszego serca ma aktywny tryb życia, mała ilość stresu oraz duża ilość snu. By zadbać o serce, warto więc stosować zasady zbilansowanej diety i dbać o wypoczynek.
Co ciekawe, w ciągu naszego życia serce może nieznacznie zmienić swoją budowę. Chodzi głównie o zawodowych sportowców, którzy uprawiają sporty ekstremalne, wymagające ogromnego wysiłku. Ich serca po latach treningów są nieco bardziej przerośnięte, co wynika z powiększania się komór. W efekcie osoby uprawiające zawodowo jakąś aktywność fizyczną nie powinni nagle z niej rezygnować.
Przez setki lat, do czasu powstania psychologii i psychiatrii, wielu naukowców wierzyło, że w sercu człowieka rodzą się emocje i uczucia. Z biegiem lat, kiedy medycyna postępowała oraz gdy odkryto działanie układu nerwowego, ta informacja stała się przestarzała i nieprawdziwa. Przekonanie o przechowywaniu emocji i wspomnień w sercu pozostało w sferze symboli oraz wierzeń. W końcu to właśnie serce jest symbolem święta zakochanych.
U dorosłego człowieka tętno spoczynkowe jest nieco wolniejsze. Z kolei u dziecka może wynosić nawet 120 uderzeń na minutę. W trakcie uprawiania sportów wyczynowych serce pompuje krew znacznie szybciej, przez co tętno może w krytycznym momencie również dochodzić do 120 uderzeń na minutę.
Wielu lekarzy zaleca niewielką ilość czerwonego wytrawnego wina. Ma ono działanie przeciwnowotworowe, a także stabilizuje ciśnienie krwi. Kieliszek tego trunku do kolacji na pewno nam nie zaszkodzi!
Podczas silnych emocji możemy zauważyć, że serce bije nam znacznie szybciej. Dzieje się tak, ponieważ pompuje ono krew do najważniejszych narządów. Pozwala to na dotlenienie również mózgu, co sprawia, że szybciej zareagujemy w sytuacji stresowej.
Fot. nerthuz/Adobe Stock
